„Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu”, w ten sposób Antoine de Saint-Exupéry w „Małym Księciu” uczył nas, by na ludzi patrzeć sercem. Gdyby jednak nieco zmienić perspektywę i przeanalizować te słowa całkowicie dosłownie? Wtedy moglibyśmy stwierdzić, że patrząc, nie dostrzegamy tego, co jest najbardziej istotne. Taka sytuacja ma szczególne znacznie w diagnostyce medycznej. Przeoczenie danego symptomu może mieć konsekwencje dla zdrowia pacjenta. W 1990 r. przekonał się o tym pięcioletni wówczas Leif, syn Douglasa Andersona, założyciela firmy Optos. Chłopiec, mimo regularnych badań u okulisty, stracił wzrok w jednym oku z powodu zbyt późnego wykrycia odwarstwienia siatkówki. Ta tragiczna historia miała jednak pozytywny dalszy ciąg. Przyczyniła się bowiem do skonstruowania nowego typu urządzenia, które miało szybko i dokładnie obrazować obszar siatkówki zdecydowanie większy, niż w innych wtedy stosowanych sprzętach. Owocami pracy Douglasa Andersona są współczesne skaningowe laserowe oftalmoskopy (SLO) firmy Optos.

Aparaty marki Optos korzystają z przełomowej technologii optomap, pozwalającej na skanowanie dna oka wiązką laserową w zakresie aż 200 stopni, co odpowiada 82% powierzchni siatkówki! Dla porównania, klasyczne funduskamery non-mydriatic pozwalają na wykonywanie zdjęć w zakresie 45 stopni, co odpowiada zaledwie 15% powierzchni siatkówki. Mówimy o przełomie w tym obszarze. Nie jest to jednak jedyna zaleta tej technologii. Dzięki wykorzystaniu światła laserowego o bardzo małej średnicy emitowanej wiązki, pełnozakresowe skany mogą być wykonywane przy wąskiej źrenicy bez zakrapiania oczu. Samo badanie trwa zaledwie 0,4 sekundy. Efektem jest błyskawiczny ultraszerokokątny skan dna oka.Aparaty Optos, w zależności od wersji, wykorzystują kilka długości światła laserowego odpowiadających barwie czerwonej, zielonej, podczerwonej i niebieskiej. Ze względu na różną penetrację poszczególnych długości fal istnieje możliwość odseparowania obrazów uzyskanych za pośrednictwem poszczególnych laserów. Za pomocą wiązki lasera zielonego otrzymujemy skan siatkówki oraz osobny obraz warstwy RPE. Wiązka czerwona obrazuje natomiast naczyniówkę oka. W wersji California dodatkowo wykorzystywany jest laser niebieski do angiografii fluoresceinowej, jak i podczerwony do angiografii indocyjaninowej.Techniczne możliwości urządzeń Optos wspierane są przez zaawansowane oprogramowanie. Dzięki technologii ProView zdjęcia optomap przedstawione są w spójnej geometrycznie formie, odpowiadającej anatomicznemu obrazowi siatkówki. Takie rozwiązanie umożliwia pomiary w jednostkach SI i porównywanie progresji zmian w czasie.

Liczne publikacje medyczne potwierdzają, że założenie, przyświecające konstruktorom Optosa, udało się zrealizować. Powstałe urządzenia w znaczącym stopniu zwiększają wykrywalność schorzeń występujących na peryferiach siatkówki. Technologia optomap pozwala użytkownikom dostrzec to, co z początku było „niewidoczne dla oczu”. ♦