40-letnia pacjentka zgłosiła się do lekarza dermatologa z powodu uporczywego świądu skóry głowy, z towarzyszącymi grubymi warstwami złuszczonego naskórka i nadmiernym wypadaniem włosów. W wywiadzie z chorób przewlekłych: sarkoidoza. Pacjentka zanegowała zażywanie leków oraz stosowanie używek. Podała, że z problemem suchości i świądu skóry głowy boryka się już wiele lat. Stosowane lecznicze szampony przeciwłupieżowe nie przyniosły znaczącej poprawy.

W badaniu klinicznym zaobserwowano rozległe tarczki pokryte srebrzystymi łuskami, obejmujące praktycznie całą powierzchnię owłosionej skóry głowy. Brak manifestacji zmian skórnych w pozostałych częściach ciała. Ocena trichoskopowa zmian naczyniowych była utrudniona ze względu na grube nawarstwienie białosrebrnych łusek (fot. 1, fot. 3, fot. 5). Obraz kliniczny, trichoskopowy i wywiad pozwoliły postawić diagnozę łuszczycy owłosionej skóry głowy. Wskaźnik nasilenia łuszczycy w obrębie owłosionej skóry głowy PSSI (ang. Psoriasis Scalp Severity Index) wynosił 45.

Fot. 1

Fot. 3

Fot. 5

X

Przed wprowadzeniem miejscowego leczenia dermatologicznego, pacjentka została skierowana do gabinetu trychologicznego celem usunięcia nawarstwień łuski. Trycholog wykonał serię 4 zabiegów oczyszczających opierających się na działaniu substancji złuszczających, nawilżających i łagodzących, które zostały wsparte odpowiednią aparaturą w celu zintensyfikowania ich działania m.in. sauną ultradźwiękową i naświetlaniem lampą LED. W dalszym etapie zalecono pacjentce stosowanie miejscowego preparatu kalcypotriolu z dipropionianem betametazonu, który cechuje się wysoką skutecznością. Dodatek środków pielęgnacyjnych, takich jak peeling do skóry głowy z kwasem salicylowym, preparat nawilżający z kwasem glicyretynowym, maska do skóry głowy z colostrum bovinum oraz szampon z dziegciem pozwolił na zmniejszenie częstotliwości stosowania leków miejscowych do 2 razy w tygodniu (fot. 2, fot. 4, fot. 6).

Fot. 2

Fot. 4

Fot. 6

X

Najczęściej łuszczyca dotyka owłosionej skóry głowy i dotyczy około 80% przypadków. Jej leczenie jest problematyczne ze względu na włosy, które utrudniają przenikanie leków do zmian łuszczycowych. Nieakceptowalny często wygląd skóry głowy oraz włosów po terapii miejscowej, skutkuje słabym przestrzeganiem zasad terapii i pielęgnacji przez pacjentów, co przekłada się na brak satysfakcji z leczenia. Postępowanie terapeutyczne w łuszczycy owłosionej skóry głowy zależy przede wszystkim od rozległości choroby i obecności towarzyszącej łuszczycy pozostałych części ciała.

Rekomendowaną opcją terapeutyczną jest połączenie miejscowych kortykosteroidów z analogami witaminy D. W leczeniu miejscowym stosuje się też miejscowe kortykosteroidy, analogi witaminy D, smołę węglową, tazaroten oraz leki keratolityczne, które redukują łuskę łuszczycową. W celu wsparcia leczenia warto wprowadzić do terapii kosmetyki, które wspomogą odbudowę płaszcza hydrolipidowego, zwiększą nawilżenie skóry oraz pozytywnie wpłyną na mikrobiom skóry. Fototerapia jest skuteczną opcją w leczeniu łuszczycy. Do tego celu wykorzystuje się szerokopasmowy grzebień UVB-311 nm lub laser excimerowy o długości fali 308 nm. Leczenie systemowe, w tym metotreksat, cyklosporyna, acytretyna, leki biologiczne i inhibitory fosfodiesterazy-4 (inhibitory PDE-4), jest leczeniem pierwszego rzutu u pacjentów z łuszczycą skóry głowy z towarzyszącą umiarkowaną lub ciężką łuszczycą całego ciała. Leki te są również wskazane jako terapia drugiego rzutu u pacjentów, u których nie powiodło się wcześniejsze leczenie preparatami miejscowymi lub fototerapią.

Współpraca dermatologa z trychologiem w terapii łuszczycy owłosionej skóry głowy przekłada się na większą skuteczność leczenia, uzyskanie długoterminowej remisji choroby oraz zadowolenie pacjenta. ♦