Dostęp do zawartości strony jest możliwy tylko dla profesjonalistów związanych z medycyną lub obrotem wyrobami medycznymi.

Zapewnienie jakości w radiologii

Podstawowe narzędzia

Autor:
Jarosław Starowicz, mgr inż.
Okiem inżyniera:
Tomasz Fałowski

Na współczesnym rynku usług medycznych coraz większą wagę przywiązuje się do zapewnienia należytej jakości oraz zachowania bezpieczeństwa pacjenta. Wdrażanie systemów zarządzania jakością stało się efektywną drogą do osiągnięcia zamierzonych celów i kierunków rozwoju jednostek opieki zdrowotnej. W Polsce najważniejszym aktem prawny regulującym aspekty bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego i ochrony przed nim jest ustawa Prawo atomowe. Wśród kluczowych narzędzi, które gwarantują jakość świadczonych usług wyróżnia się:

  1. Programy zapewnienia jakości RTG
  2. Audyty wewnętrzne kliniczne RTG
  3. Testy kontroli jakości RTG

Program zapewnienia jakości RTG
Dokumentuje on rozwiązania, których celem jest osiągnięcie odpowiedniego stanu jakości ochrony radiologicznej zgodnie z obowiązującymi aktami prawnymi. Program w swoim zakresie obejmuje wszystkie etapy realizacji procedury medycznej, zawiera działania zmierzające do osiągnięcia jak najlepszych wyników działalności diagnostycznej i leczniczej związanej ze stosowaniem promieniowania jonizującego. Przegląd oraz okresowa aktualizacja programu wykonywana jest przez kierownika danej jednostki lub osobę upoważnioną. Zalecana częstotliwość to raz na rok. Program stanowi również zestaw działań gwarantujący spełnienie określonych wymagań bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej wraz z przeprowadzeniem sprawnego postępowania w przypadku wystąpienia zdarzenia radiacyjnego.
Obejmuje m.in.:

  • podział odpowiedzialności oraz zadań w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej między pracownikami jednostki organizacyjnej;
  • sposób realizacji wymagań dotyczących funkcjonowania, konserwacji i utrzymania źródeł promieniowania jonizującego oraz dotyczących
  • wyposażenia związanego z tymi źródłami;
  • sposób zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych przed uszkodzeniem, kradzieżą i dostaniem się w ręce osób nieuprawnionych;
  • system zarządzania sytuacjami zdarzeń radiacyjnych.

Audyt wewnętrzny kliniczny RTG
Audyt kliniczny w pracowni RTG jest systematyczną kontrolą lub przeglądem medycznych procedur radiologicznych, mającym na celu polepszenie jakości udzielanych pacjentowi świadczeń zdrowotnych oraz sprawdzenie zgodności działania z zasadami dobrej praktyki medycznej. Przegląd odnosi się do personelu, jak i wykorzystywanego wyposażenia medycznego. Do przeprowadzenia audytu kierownik jednostki ochrony zdrowia wyznacza co najmniej dwie osoby o różnych specjalnościach, posiadające kwalifikacje z zakresu świadczeń zdrowotnych udzielanych przez jednostkę ochrony zdrowia. Audyt kliniczny wewnętrzny jest przeprowadzany nie rzadziej niż co roku, a po incydencie prowadzącym do uszkodzenia skóry na pisemne polecenie kierownika jednostki.
W trakcie audytu należy skupić się m.in. na:

  • analizie procedur szczegółowych oraz praktykach ich stosowania (analiza liczby zastosowań procedur szczegółowych w podziale na pacjentów dorosłych oraz pacjentów do 16. roku życia oraz w podziale na płeć);
  • wielkości dawek otrzymywanych przez pacjentów dorosłych oraz pacjentów do 16. roku życia, w podziale na płeć w stosowanych procedurach radiologicznych, porównanie z odpowiadającymi procedurom wartościami poziomów referencyjnych;
  • analizie zdjęć odrzuconych;
  • sposobie postępowania z podstawową dokumentacją medyczną;
  • częstotliwości wykonywania i wynikach bieżących testów specjalistycznych i testów podstawowych.

Testy kontroli jakości RTG
Testy kontroli jakości RTG są bardzo ważnym elementem zarządzania jakością w rentgenodiagnostyce. Wykonywane są w celu oceny poprawności działania aparatu RTG. Sprawdzana jest powtarzalność parametrów fizycznych, poprawność procedur diagnostycznych oraz zgodność wartości parametrów zmierzonych z wartościami określonymi we właściwym rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Testy kontroli jakości RTG obejmują również monitory medyczne stosowane do prezentacji obrazów medycznych oraz drukarek stosowanych do tworzenia kopii cyfrowych obrazów medycznych. ♦

Okiem inżyniera

Tomasz Fałowski Consultronix

Dobra współpraca na linii inżynier serwisu – fizyk medyczny jest kluczem do poprawnego i długotrwałego działania urządzenia diagnostycznego. Instalując nowe aparaty, czy też wykonując coroczne przeglądy techniczne, dokładamy wszelkich starań, by spełniły one wszystkie wymagania stawiane przez prawo atomowe. Wykonując nasze zadania, skupiamy się stricte na aspekcie technicznym – poprawna kalibracja prądowo-napięciowa, czy też wielkość kolimacji. Natomiast zespół fizyków medycznych kontroluje, czy przegląd spełnił wymagania prawne. Standard podwójnej kontroli gwarantuje bezpieczne, zarówno dla pacjenta, jak i dla operatora, działanie aparatów. ♦

Autorzy
Jarosław Starowicz, mgr ...

RadioMed Centrum Laborat...

Okiem inżyniera
Tomasz Fałowski

Consultronix

czytaj więcej
Bibliografia

1. Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (tekst jednolity Dz. U. 2021, poz. 1941).

2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 grudnia 2022 r. w sprawie szczegółowego zakresu audytów klinicznych wewnętrznych oraz audytów klinicznych zewnętrznych oraz wzoru raportów z ich przeprowadzenia.

Okiem inżyniera

Tomasz Fałowski Consultronix

Dobra współpraca na linii inżynier serwisu – fizyk medyczny jest kluczem do poprawnego i długotrwałego działania urządzenia diagnostycznego. Instalując nowe aparaty, czy też wykonując coroczne przeglądy techniczne, dokładamy wszelkich starań, by spełniły one wszystkie wymagania stawiane przez prawo atomowe. Wykonując nasze zadania, skupiamy się stricte na aspekcie technicznym – poprawna kalibracja prądowo-napięciowa, czy też wielkość kolimacji. Natomiast zespół fizyków medycznych kontroluje, czy przegląd spełnił wymagania prawne. Standard podwójnej kontroli gwarantuje bezpieczne, zarówno dla pacjenta, jak i dla operatora, działanie aparatów. ♦